giovedì 22 ottobre 2009

COMITADU PRO SA LIMBA SARDA



Est torradu in possa, pro volontade de sos fundadores suos, su Comitadu pro sa Limba Sarda. Nàschidu in su 1976 pro initziativa de sos giornales Natzione Sarda, Su Pòpulu Sardu, Sa Sardigna, Sa Repùblica Sarda, e Sardegna Europa, at iscritu e presentadu, comente proposta de initziativa populare sa lege pro sa difesa de sa limba sarda e pro su bilinguismu. Acumpanzada dae sas firmas prescritas, sa lege est istada presentada a su Cunsìgiu Regionale de sa Sardigna, chi at cumintzadu s’iter legislativu prevididu dae s’Istatutu de autonomia e dae sa Costitutzione.
Sa proposta punnaiat a riconnòschere su diritu de sos sardos a impreare sa limba insoro, pro mèdiu de un’atu polìticu de initziativa populare cun unu tema chi s’autonomismu de tando aiat sutavalutadu. Su Comitadu, gasi, at abertu un’àndala noa chi depet agabare cun s’aprovatzione de s’Istatutu sardu nou, est a nàrrere sa Carta de Logu de Sardigna, cun su màssimu de sovranidade polìtica e culturale in intro de unu sistema federale italianu e europeu.
A prus de trint’annos dae sa presentatzione de sa proposta de lege de initziativa populare pro su bilinguismu medas risurtados de importu si sunt cungruidos, comente a sa lege istatale 482 de su ’99 e sa lege regionale 26 de su ’97 chi normat s’amparu de sa limba sarda, de su tabarchini, de su tataresu, de su gadduresu e de su cadalanu de s’Alighera.
In fatu a sos temas e a sas richiestas, galu atuales meda, chi sunt intro sa lege de initziativa populare, su movimentu pro sa limba sarda at cumbintu a aprovare sa LSU ( limba sarda unificada) e posca sa LSC (limba sarda comuna) chi sunt sa risposta a sa pregunta de unu istandard, casi comente pedidu in sa proposta de initziativa populare.
Su de giòmpere, mancariu petzi in carchi tretu a sa congruida chi su Comitadu teniat in disìgiu, at generadu una rinàschida ispantosa de sa limba sarda e de s’identidade natzionale chi cun issa tenet fundamentu. Ma custa batalla at dèpidu parare fronte a s’atacu militante, forte meda, dae su chirru de fortzas polìticas e culturales chi a su cumintzu non riconnoschiant mancu s’esitèntzia e sa dinnidade autònoma de sa limba e chi como punnant a depotentziare e annuddare finas sos risurtados balangiados, contrariende de su totu sa crèschida de s’isperimentatzione de s’istandard linguìsticu, àndala de òbrigu pro sa normalizatzione e ufitzializatzione de su sardu e de sas àteras limbas alloglotas de Sardigna.
In antis ant proadu a l’allupare in su bàntzigu, su sardu, ponzende s’italianu a mala gana sena riconnòschere su sardu e nche cherent pesare su sardu cun su sardu matessi, imbentende isperetantu, onni genia de istrobu e diferentziatzione, pro brivare una normalizatzione cundivisa e giompende finas teorizare s’inesistèntzia de una limba sola e mentovende sa presèntzia de duas limbas sardas diversas e malas a crobare a pare. gasi faghende punnant a fàghere atzetare nessi duas sub natzionalidades in Sardigna.
Custa istrategia nòdida, de su divide et impera de ammentu romanu, a banda de rugare sas alas a sa renàschida polìtica, econòmica e culturale de sos sardos, minende li in su totu su sensu de apartenèntzia torradu in possa pro sa natzione sarda, e a su diritu suo a s’autoguvernu, est su cumintzu chi diat bochire sa limba sarda cun sas àteras limbas de Sardigna.
A firmare sa normalizatzione e s’impreu de sa limba iscrita de riferimentu, comente a sa LSC (in isperimenta, chi si podet megiorare)
diat chèrrere nàrrere a brivare s’impreu pùblicu e ufitziale e s’imparu in iscola. Totu, sena duda, cun balàngiu de sa limba italiana chi - intames diat pòtere èssere, cun su bilinguismu, sa limba ufitziale de sa Repùblica paris a sa limba sarda ufitziale in Sardigna – diat sighire a èssere impreada pro nche ispèrdere sa limba sarda sighende bi la cun su colonialismu culturale, impostu in Sardigna, chena pasu, dae s’Unidade a dae in antis.
Sa gherra contra- sardu, sèmpere prus isfidiada, est unu perìgulu pro totu su movimentu de sa limba sarda. Pro cussu sos fundadores de su Comitadu ant detzisu de si torrare a pònnere in faina, cun una lobby culturale in ala a sa limba sarda sighende sos printzìpios iscritos in sa lege de initziativa populare, paris a totu sos sardos e non sardos chi bi cherent afianzare.